Er zijn verschillende definities van de term bewustzijn en er is veel controverse over dit onderwerp.
In spiritualiteit wordt naar bewustzijn verwezen als de intelligentie in de natuur die ongedifferentieerd is, die nog niet in vorm is omgezet. Het is intelligentie vóór begrenzing, vóór geheugen. In de meest fundamentele zin wordt het beschreven als een van de bouwstenen van het universum. In elke fysieke vorm is het bewustzijn al gedifferentieerd en wordt het waargenomen als een afzonderlijke identiteit. In deze visie beschrijft je bewustzijnstoestand de mate waarin je je verbonden voelt met de ongedifferentieerde intelligentie van de natuur.
In de westerse wetenschap wordt naar bewustzijn vaak verwezen als een staat van waakzaamheid of de inhoud van je bewustzijn. Volgens deze definitie beschrijft bewustzijn de inhoud van elke ervaring die je hebt. Zonder bewustzijn zou je je niet bewust kunnen zijn van jezelf, je innerlijke wereld of de wereld om je heen. Natuurlijk is de inhoud van je bewustzijn subjectief en uniek voor jou, waardoor bewustzijn moeilijk te bestuderen is met de wetenschappelijke methode. Dit impliceert dat er niet zoiets bestaat als een objectieve werkelijkheid, omdat je individuele bewustzijn het filter is waardoor je de buitenwereld altijd waarneemt.
